اندازه‌گیری حداقل معاش با استفاده از سیستم مخارج خطی: مورد استان ایلام در طی دو برنامه‌

تعاریف متعددی از مفهوم فقر ارائه‌شده که از نظر روش‌شناختی ماهیت بسیار متفاوتی دارند. همچنین، روش­های متفاوتی برای اندازه­گیری حداقل معاش ارائه شده است. در این پژوهش، حداقل معاش مناطق شهری استان ایلام به همراه شاخص­های مربوطه را اندازه­گیری، بررسی و تفسیر کرده‌ایم. بر همین اساس، خط فقر نسبی عبارت است از: عدم توانایی خانوارها در تأمین یک سطح معین از استانداردهای زندگی که در جامعه­ فعلی لازم و مطلوب تشخیص داده می­شود. برای بررسی سطح استاندارد زندگی از مؤلفه­های هشت گروه اصلی کالایی شامل خوراکی­ها، پوشاک، مسکن، لوازم و اثاثه، بهداشت و درمان، حمل ونقل، تفریح و تحصیل و گروه متفرقه به همراه شاخص قیمت آنها که توسط مرکز آمار ایران منتشر می­شود، استفاده کرده­ایم. در تعیین حداقل معاش از تابع تقاضای سیستم مخارج خطی استفاده شده که براساس آن، حداقل معاش برای سال 1374 برابر500/460/6 ریال بوده که در سال1383 به رقم 271/287/27ریال رسیده است. با توجه به حداقل معاش محاسبه‌شده، شاخص نسبت شمار، نسبت شکاف درآمدی، نابرابری درآمد بین فقرا و کاکوانی را نیز در سال­های 1374 تا 1383 محاسبه کرده‌ایم. براساس این شاخص­ها در سال  1374 به ترتیب برابر 52 درصد، 39 درصد ، 33 درصد و 17 درصد  بوده که در سال 1383 به ترتیب به 17 درصد، 33 درصد ،16 درصد و  3 درصد رسیده است. وضعیت و روند حرکت این شاخص­ها نشان‌دهنده بهبود وضعیت افراد فقیر در این دوره­ است. همچنین، با مقایسه­ این شاخص‌ها در سال­های برنامه­ دوم توسعه (1374 – 1378) با سال­های برنامه سوم (1379 – 1383 ) در می­یابیم که وضعیت فقر در برنامه سوم توسعه نسبت به برنامه­ دوم توسعه بهتر شده است؛ هر چند که حداقل معاش در برنامه­‌ سوم توسعه نسبت به برنامه­ دوم افزایش یافته است.